Archief voor categorie: Commissie

Bij Commissiezaken neem Dick van der Knaap PA4VHF het stokje over van Chris van der Berg PA3CRX als voorzitter van de commissie. Dick geeft in zijn inleiding aan dat we als VHF-en-hoger commissie ons wat meer willen gaan richten op de “starters” op onze banden.
Onder het kopje “Kennismaken met VHF en hoger” maakt Dick duidelijk dat deze banden niet alleen voor techneuten of zelfbouwers zijn, maar dat je ook met kant-en-klare apparatuur kunt ontdekken hoe verrassend deze banden kunnen zijn. Zo is de 50MHz band vaak ingebouwd in moderne HF transceivers en heb je alleen maar een antenne nodig. Met een simpele dipool kun je al uit de voeten maar er zijn op Internet allerlei voorbeelden van zelfbouw yagi’s te vinden.
Vooral met de zomermaanden in aantocht zijn op de 6m band vaak Europese stations te werken via sporadische E-reflectie. Dick noemt een aantal populaire 6m frequenties waar activiteit te vinden is en ook worden 6m bakens genoemd. Daarnaast zijn er de websites waar aanvullende en actuele informatie te vinden is.

Bij ATV vertelt Renny PE1ASH hoe hij op 47 GHz samen met John PA7JB gepoogd had om hun zenders en ontvangers op dezelfde frequentie te krijgen maar dat ging erg moeizaam. Daarom besloot Renny tot een andere aanpak en een zender te bouwen volgens een nieuw concept. Bij DB6NT werd een printje besteld en bij DL2AM een gefreesd kastje. Die leverde ook varactordiodes waarvan er een paar werden besteld. Het idee is om het printje in het kastje te lijmen waarbij dan een signaal van 23,5GHz aan de ingang wordt gelegd en de diode die frequentie verdubbelt.
Toen de bestelling eenmaal binnen was bleken het printje en het kastje al klein te zijn, maar de varactordiodes waren nagenoeg onzichtbaar. Ongeveer ter grootte van een zoutkorreltje. Met veel geduld werd een diode uit de verpakking gehaald en daarbij moet je wel je adem inhouden, anders blaas je hem zo weg!
Met een injectienaald werd wat zilverlijm op de printsporen aangebracht op de plek waar de diode moet komen en met een kaasprikkertje met wat spuug er op werd de diode op de lijm geplaatst. Na het bakken van het printje op een kookplaatje bleek dat de diode goed werkte en zo’n 4 mW leverde. Eigenlijk is dat alweer te veel, want de eindtrap van Renny mag maximaal zo’n 0,3 mW hebben. Dat werd opgelost door de 100 mW die wordt aangeboden aan de verdubbelaar te reduceren met een 10 dB verzwakker. Daarna bleef er nog 0,3 mW op 47 GHz over en dat was voldoende voor de eindtrap. Er moeten nog wat metingen verricht worden maar het streven is om in de junicontest een tweewegverbinding op 47 GHz te maken.

Wim PE1EZU beschrijft hoe de BIGgen groep (Breukelse Interesse Groep) steeds bezig is met experimenteren met apparatuur en antennes. Nu werd het tijd om een 70 cm ontvanger, gebaseerd op een RTL-dongle, eens wat nieuw leven in te blazen. Deze ontvanger werd als back-up ontvanger gebruikt en deze levert alleen zwart-wit plaatjes en de synchronisatie werkte niet goed. Maar voor het ontcijferen van de viercijfercode was het goed genoeg en de gevoeligheid was prima.
Maar toch hadden we het idee dat het beter kon. Op een Chinese website werd een 8 MHz breed bandfilter met SMA in- en uitgang gevonden waarmee signalen buiten de band onderdrukt worden. Toen moest er nog een voorversterker komen om de verliezen van het filter te compenseren en ook daarvan werden er twee verschillende in China besteld. Nadat het materiaal binnen was werd er getest. De ene voorversterker versterkte te veel, maar de andere deed het prima met 18 dB versterking. Met een regelbare voedingsspanning van 5V kan de versterking nog geregeld worden. Bij de laatste contest werd de nieuwe opzet gebruikt tot volle tevredenheid.

De uitslag van het ATV activiteitsweekend van maart is bekend. 23 deelnemers stuurden 24 logs in, er was dus één station wat vanaf twee locators actief is geweest. Enkele stations hadden hun antennes moeten aanpassen als gevolg van de januaristormen, een station moest zelfs uitwijken naar een andere locatie waar alleen ontvangst mogelijk was. Maar dat bleek wel een goede locatie te zijn!
Vier stations zijn op 47GHz actief geweest, verder waren de 23cm en 13cm banden populair. In het overzicht staan de beste drie scores per band gegroepeerd, de algemene winnaar van deze maart contest is PA3CGG.

Onder het kopje “Maart ATV-weekeinde: soapbox” lezen we de belevenissen van diverse stations tijdens de contest. Zo had Renny PE1ASH wat last van een klein stuurzendertje voor het 47GHz experiment te hebben, waarvan een mengsignaal doorlekte de shack in. Zondagmiddag aan het eind van de rit werd er nogmaals geprobeerd een 47GHz verbinding te maken met John PA7JB van de groep PE1EZU. Uiteindelijk lukte het John de LO wat lager af te stellen en toen zagen ze het signaal van Renny in Breukelen. Ze bleken eerst nog op een flank te kijken maar na enige verstemming van de achterzetontvanger konden de cijfers gelezen worden. Feest in Breukelen!
Lex PE1CVJ had veel plezier van zijn nieuwe antenne installatie.. Bij PE1OLR waren er een paar haperingen: de 70cm stuurzender stopt met zenden na korte tijd te hebben aangestaan en op 13cm zat er letterlijk een kink in de kabel.
Evert PE1MPZ was wegens stormschade uitgeweken naar een bergje in de buurt van Rotterdam. Daar was alleen ontvangst mogelijk. Misschien een volgende keer daar voor een deel /P te gaan en voor een deel vanuit huis. Rudolf PE1EBM moest concluderen dat het zonder buitenantenne eigenlijk niet gaat. Jack PA0BOJ kon via vliegtuigscatter een verbinding maken met Hans PE1CKK. Harry PA1AS ziet in Zuid Limburg maar weinig ATV stations als er geen condities zijn.
Rob PE1ITR was op 70 cm en op 13 cm actief. Door zich te beperken tot smalband ATV door gebruik te maken van een videofilter kon hij ook op 436MHz zenden, iets verder weg van de stoorsignalen. De tegenstations hadden de keuze tussen 434 of 436 MHz. Op 13 cm moest Rob verkassen naar een hoog punt dicht bij zijn huis, maar daar moest het station per rugzak naar toe gesleept worden.
Chris PA3CRX deed vanaf twee locaties mee. Zaterdag vanuit huis en zondag vanaf een recreatiestrandje bij de Wijde Blik waar hij steun kreeg van Hans PE1CKK, die met de porto iets verderop ging staan omdat de TFT monitor de ontvangst van de porto verstoorde.
Peter PA1RHQ draaide de contest weer uit Maarssen omdat bij Martin PA9DX de 40m dipool door de storm kapot was gewaaid en de rotor daardoor niet kon draaien. De uitlezing van de rotor bij Peter klopte niet, zodat Peter de rotorklok met een losse potmeter voor de gek moest houden.  Op zaterdagavond begaf de 10GHz PA bovenin de mast het en op zondagmorgen liet de 2m beam het afweten.
Kees PE1APH had last van boomtoppen in zijn signaalpad omdat de antennes nu lager staan na de storm. Trevor PA2TG kon na geruime tijd weer meedoen maar moest nog snel een beschadigde coaxkabel vervangen. En Jean PA3DLJ had net als PA1AS in Limburg weinig tegenstations.

Bij zelfbouw laat Rob PE1RWE zien hoe hij een VFO van 54 MHz tot 13,6 GHz heeft gebouwd. Basis is een ADF5355 module dat tot 13,6 GHz gaat. Dat is interessant om daarmee een 10GHz generator gebouwd kan worden. Toen het module binnen was heeft Rob bij F1CJN een geschikte aansturing gevonden op basis van een Arduino Uno met een LCD schermpje. De module heeft twee differentiaal uitgangen voor 54-6800 MHz en een uitgang voor 6,8 tot 13,6 GHz. Ook bevat het module twee referentie differentiaalingangen om bijv. een 10 MHz gps standaard op aan te sluiten in plaats van het ingebouwde 25 MHz kristal. Met twee waterleidingdopjes van 15mm heeft Rob een 10GHz filter gebouwd om het signaal wat schoner te maken.

Koert PA1KW beschrijft een ATV rotor interface om zijn G5500 rotor voor azimut en elevatie aan te sturen, ter vervanging van de bestaande FUNKBOX interface. De software is geschreven in C# onder Visual Studio en draait onder Windows 10. Maar eerst moest worden uitgezocht welke commando’s de rotor nodig heeft. Hiertoe is de communicatie met de bestaande FUNKBOX interface bekeken en die blijkt voortdurend de stand van de antenne door te geven. Koert heeft de software uitgebreid met een database waarin stations, ATV repeaters en bakens zijn opgeslagen. Door bijv. een repeater te selecteren en op het icoontje met de paraboolantenne te klikken draait de antenne automatisch in de juiste richting. De database is via Internet bereikbaar. Inmiddels heeft Koert uitgezocht dat een WinRotor interface ook gebouwd kan worden op basis van een Arduino Nano.

Bij Nieuwe Apparatuur tenslotte een beschrijving van de Yaesu FT-70F portofoon. Dit is een dual-band portofoon voor 2m en 70cm. Hij ondersteunt zowel FM als Digitale communicatie volgens het C4FM System Fusion protocol. De ontvanger loopt van 108 tot 137 MHz in AM en van 137 tot 580 MHz in FM. De portofoon wordt geleverd met usb-kabel waarmee de porto geprogrammeerd kan worden. Software staat op de Yaesu website. In het gebruik geeft de porto duidelijk aan hoe de portofoon is geconfigureerd: analoge ontvangst, digitale ontvangst, zenden, verkeerde configuratie van toonsquelch mode en System Fusion groeps communicatiemodes. De zendmode kan automatisch geselecteerd worden, standaard is dat die mode gebruikt wordt waarin de laatste keer ontvangen is.
De porto biedt geen ontvangst van de FM omroepband maar wel van de AM luchtvaartband. De porto kan 5W, 2W of 0,5W leveren.

Het bestaan van Intercosmos, de Russische tegenhanger van NASA herdenkt de 40ste verjaardag van de bemande ruimtevaart met SSTV uitzendingen vanuit ISS. Aan deze uitzendingen is tevens een SSTV Award gekoppeld.

De uitzendingen beginnen naar verwachting op 11 april met 12 april  als onderdeel van Cosmonautics Day op April 12.

De uit te zenden SSTV beelden zijn gerelateerd aan het Interkosmos project. Zie voor meer details https://en.wikipedia.org/wiki/Interkosmos

De SSTV uitzendeng is te ontvangen op de gebruikelijke frequentie van 145,800 MHz vanuit de service module. De SSTV mode is dit keer PD120. Deze mode is in nagenoeg alle SSTV software beschikbaar.

Aan deze SSTV uitzendingen is ook een Award gekoppeld voor hen die ontvangst rapporten publiceren.

Om hiervoor in aanmerking te komen moet ten minste een (1) plaatje gedurende de uitzendperiode worden gedecodeerd. De kwaliteit van de afbeelding hoeft niet perfect te zijn maar moet wel herkenbaar zijn. Niet compleet ontvangen afbeeldingen worden ook geaccepteerd. De Award wordt in de vorm van een jpg file via e-mail verstuurd.

Stuur om het Award te ontvangen stuur je een of meerdere gedecodeerde plaatjes naar:
www.spaceflightsoftware.com/ARISS_SSTV/index.php
en vul tevens het aanvraagformulier in dat te vinden is op:
https://ariss.pzk.org.pl/sstv/ Inzendingen moeten ontvangen zijn voor 15 mei 2018
De laatste inzend datum voor een aanvraag is 15 mei 2018. Aanvullende details zijn te lezen op
 https://ariss.pzk.org.pl/sstv/

73, Bertus

PE1KEH

Bij Commissiezaken schrijft Chris PA3CRX zijn laatste bijdrage, omdat hij op de komende VR stopt als voorzitter van de commissie. Chris heeft eerst de functie van ATV manager bekleed en is daarna drie jaar voorzitter geweest en daarom ook lid van het HB. In die periode zijn allerlei zaken aan de orde geweest en heeft Chris er naar gestreefd VHF en hoger binnen de VERON meer gewicht te geven. Alleen vindt hij het jammer dat er geen invulling is gegeven aan de diverse vacatures binnen de commissie.

Bij de Weak Signal contesten liep niet alles naar behoren, maar gelukkig is door extra inspanning en hulp door Theo PA1TK en Rob PE1ITR de achterstand weggewerkt. Omdat de huidige contestmanager Gert PG5D door omstandigheden niet meer genoeg tijd voor het invullen van deze functie kon vrijmaken is Rob PE1ITR benaderd om dit in te vullen, aangezien Rob op de achtergrond al de contestrobot draaiend hield. Rob heeft positief gereageerd op dit verzoek.

Bij Contesten aandacht voor de MGM Contesten zoals aangekondigd door de RSGB voor de 6m en 2m banden. MGM staat voor Machine Generated Mode. Denk bij Machine toch meestal aan een computer. De puntentelling en het indienen van het log zijn zoveel mogelijk vereenvoudigd. Er hoeft alleen maar een rapport en een locator van 4 tekens te worden uitgewisseld. De punten per km worden berekend op basis van het midden van het locatorvak. De eerste contest is in het weekend van 21 april, de tweede in het weekend van 21 oktober. Voor meer informatie wordt naar onze website verwezen.

Bij Amateursatellieten worden een paar nieuwe satellieten besproken. De Amsat-Oscar 92 is nu volledig operationeel, meestal in UV mode met een uplink op 70cm en een downlink op 2m, alles in FM. Soms wordt omgeschakeld naar een andere mode maar het commando daarvoor gebeurt op de reguliere uplink dus dat wordt wel eens doorkruist doordat die frequentie niet vrij is.
De PicSat is een 3U CubeSat en is speciaal ontworpen om de passage van de exoplaneet Beta Pictorus b voor de ster Beta Pictorus in kaart te brengen. De satelliet beschikt daarvoor over een optische telescoop. Voor ons interessant: er is een FM-relais aan boord. Dit is onlangs getest en werkt. Maar voorlopig is alleen telemetrie te ontvangen.
De ESTCube-2 satelliet uit Estland, waarvan de lancering gepland is voor 2019, gaat in de 70cm band werken. Ook gaan foto’s uitgezonden worden. Als extra komt er een retroreflector waarmee licht kan worden teruggekaatst naar de oorsprong. Deze reflector is bedoeld voor nauwkeurige afstandmetingen.
Een Canadese universiteit gaat een satelliet bouwen waarmee foto’s van het gebied van de aarde gemaakt worden waar op dat moment over heen gevlogen wordt. Ook wordt er educatieve informatie meegestuurd. Als bijzonderheid is het mogelijk een “selfie” te maken.
Het staat nog steeds niet vast wanneer de aangekondigde geostationaire satelliet Es”hail-2  wordt gelanceerd en ook daarna is hij nog niet direct beschikbaar. Eerst moet hij uit een elliptische baan naar een cirkelvormige baan gebracht worden en dan nog naar de juiste positie gemanoeuvreerd worden. Als het eenmaal zover is, vinden we de uplink voor CW en SSB in de 13cm band  en de downlink in de 3cm band.

Bij ATV een uitgebreid verslag van de schade na de januaristormen bij Kees, PE1APH. De mast van 70mm diameter is boven het steunlager geknikt. De antennes hebben het wel overleefd, de dragerbuis van de 70cm yagi kon weer rechtgebogen worden, alleen de buis van de 2m/70cm rondstraler moest vervangen worden.

Frans PC2F laat zien hoe eenvoudig het is om op 70cm met AM-ATV uit te komen. Daarvoor heb je alleen een 70cm “bamiporto” nodig, verder een Mitsubishi PA module met print, een videofilter en een videosignaal. Op die manier krijgt Frans 12W AM-ATV op 70cm. Het video wordt geleverd door een lcd-beeldscherm met video-out, waarmee testbeelden of contest nummers geproduceerd kunnen worden. Ontvangen doet Frans met een laptop met RTL-dongle.

Verderop in de rubriek nog een bijdrage van Kees PE1APH. Kees had behoefte aan wat meer vermogen op 23cm tijdens de ATV Contesten. Kees had uit een oud 70cm project nog enkele 2C39’s liggen, evenals een zware voedingstrafo uit een sloop LF versterker en een ventilator (uit een magnetron) voor de koeling. Ook waren er voldoende elko’s op voorraad. Kees werd getipt door Jack, PA0BOJ over een aanbod van een cavity voor twee stuks 2C39. Doordat ze o.a. lang gelegen hadden bleken niet alle elko’s nog bruikbaar te zijn, maar Kees hield er in ieder geval nog zes over. De eerste resultaten stelden wat teleur, maar door de cavity iets op te hogen zakte de frequentie naar het ATV gebied.

Onder “Tropo” een bijdrage van Chris, PA3CRX over fresnelzones bij straalverbindingen. Straalverbindingen kunnen vergeleken worden met licht en daar ontstaan deze ringvormige fresnelzones waarin de lichtgolven elkaar (gedeeltelijk) uitdoven bij weglengteverschillen van ½ λ. Deze zones zijn al eerder in Electron ter sprake gekomen. Allereerst wordt gekeken naar vorm en grootte van de fresnelzone, waarbij in een tabel de afmetingen van de eerste fresnelzone voor verschillende afstanden en frequenties worden gegeven. Er zijn meer zones die zich als een serie ringen met steeds ½ λ fase verschil voor doen. Chris gaat verder in op het verschil in effect bij smalbandige en breedbandige signalen en geeft aan de hand van ervaringen uit de praktijk aan dat het niet altijd zo is, dat een hoger geplaatste antenne altijd het beste is. Voor wie van theoretische onderbouwing en formules houdt een rapport en een lezing hierover.

Bij zelfbouw tenslotte geeft Kees, PE1APH een tip om je yagi antenne minder aantrekkelijk te maken als rustpunt voor vogels. Dat doet hij door enkele cm boven de dragerbuis van de antenne een draad te spannen. Kees heeft gemerkt dat niet alle soorten draad geschikt zijn, zo roest blank ijzerdraad vrij snel weg. Touw is niet altijd UV bestendig. Ook de kwaliteit van de tiewraps, waar Kees vroeger een dun touw over kon spannen, is niet meer wat het geweest is.

Bij Commissiezaken wordt teruggeblikt op de januaristorm. Deze heeft bij veel zendamateurs schade aangericht. Dat kunnen losse of verbogen onderdelen zijn, maar ook geknikte masten met bijkomstige schade aan rotors, kabels en misschien ook huizen (van jezelf of van de buren).
Misschien is dit dan aanleiding om meteen eens zaken te vervangen. Collega-zendamateurs helpen graag daarbij.

Bij Contesten aandacht voor de nieuwe manier waarop de logs van IARU Contesten worden ingeleverd. Dit gebeurt door uploaden naar de IARU server. Verder een paar aanpassingen die zijn voortgevloeid naar aanleiding van de enquête onder contesters. Alle resultaten uit die enquête zijn op de website te vinden.

De afdelingscompetitie zoals we die kennen van HF wordt nu uitgebreid met op VHF en hoger verzamelde punten. Na aanmaken van een account kun je eenvoudig je contest en je verbindingen invullen. Je hoeft geen logs in te sturen.

Bij Amateursatellieten een pleidooi voor het werken met de LEO satellieten. Van dit soort Low Earth Orbit satellieten zijn er verschillende actief, een aantal met SSB/CW transponders en ook enkele met FM transponders. Uplink en downlink zijn vaak in de 2m en 70cm band te vinden. Met eenvoudige antennes zijn ze al te werken, het is allemaal direct zicht werk. Zelfs een rotor is niet altijd nodig, met bijvoorbeeld verticaal gerichte antennes kun je al goed uit de voeten. Je hebt wel twee sets nodig. Als je een basisset hebt die VHF en/of UHF kan maken kun je die gebruiken voor de uplink. Voor de downlink is alleen een ontvanger nodig en dat kan bijv. een SDR ontvanger zijn.

Bij ATV een uitgebreid verslag van de aanpassingen aan het antennepark van Lex PE1CVJ. Deze waren op zijn dakkapel opgesteld op een paar stevige statieven maar de tuidraden waren langzamerhand gaan doorzakken. Na de januaristormen was het raak: de mast met rotor was afgebroken. Renny PE1ASH heeft zich toen over de beschadigde 47GHz schotel ontfermd en samen is er een plan van aanpak opgesteld. Er is een frame gemaakt waar twee masten op konden worden geplaatst. Ook moest een stevige trap aan de constructie gemonteerd worden om niet langer steeds het keukentrapje te moeten gebruiken. Nadat alles in de werkplaats was opgebouwd en getest op stabiliteit werd het hele pakket weer gedemonteerd wat een soort bouwpakket in IKEA stijl opleverde. Het plaatsen van de constructie en het monteren van de rotors, schotels en kabels ging vlot en na wat testen van de diverse zenders en ontvangers beschikt Lex nu over een stormvaste constructie waar hij hopelijk nog lang plezier van zal hebben.

Een leuk hulpmiddel voor ATV-ers is de website DXspot.TV van de BATC. Hier kun je o.a. een landkaart met gelogde verbindingen zien, over een bepaalde periode, per band. Ook ATV repeaters zijn aangegeven en door er op te klikken krijg je aanvullende informatie. De commissie heeft zich ingespannen om de Nederlandse ATV repeaters er weer actueel op te krijgen.

Onder het kopje “Tropo” besteedt Chris PA3CRX uitgebreid aandacht aan verbindingen in de troposfeer en dan met name over straalverbindingen. Hierbij gaat het om verbindingen tussen twee punten. Eigenschappen en veranderingen in de troposfeer komen ter sprake. Chris gaat uitgebreid in op deze eigenschappen. Achtereenvolgens komen breking en buiging, effectieve aardstraal, meerwegfading, fading bij reflectie tegen wateroppervlakken, scintillatie en demping aan de orde.

Met een HDMI naar analoog converter kunnen ATV-ers een HDMI signaal uit hun laptop omzetten naar composite video. Zo kun je dus eenvoudig een filmpje of foto’s uitzenden.

Bij Zelfbouw beschrijft Alex, PA2CV hoe hij een transverteraansluiting voor zijn Icom IC-7300 heeft gerealiseerd. In de IC-7300 zitten tussen het driver- en amplifierboard twee coaxkabeltjes met connectoren voor RX en TX. De driver levert -4dBm, genoeg voor aansturing van de transverters.
Alex heeft de vier connectoren gescheiden naar buiten uitgevoerd op SMA connectors. Een eigenbouw Arduino switchbox neemt het omschakelen voor zijn rekening en dient ook als sequencer en verzorgt cross-band aansturing. Alex kwam recentelijk nog een mooie oplossing tegen die door DB6NT wordt geleverd, hetzelfde idee,maar in een andere uitvoering. DB6NT heeft een printje ontwikkeld wat past op de plek van de tunerconnector.

De door DB6NT geboden oplossing

Tenslotte een tip van Chris PA3CRX waar je antenneonderdelen kunt bemachtigen.