VHF en hoger begint bij 30 MHz

VHF-en-hoger gaat dus feitelijk over alle frequenties boven 30 MHz. Ieder deel van dat frequentiespectrum heeft specifieke kenmerken en bijzonderheden. Zowel qua apparatuur, antennes als de te gebruiken modulatievormen.

Beschikbare Frequentieruimte

De frequenties en de voorwaarden waarop we in Nederland kunnen experimenteren staan genoemd in de Regeling gebruik van frequentieruimte met meldingsplicht. Klik hier voor een overzicht van deze frequenties op de website van de nederlandse overheid. De laagste VHF band begint bij 50 MHz. De hoogste frequentieband eindigt bij 250 GHz.

In de frequentielijst worden radiozendamateurs aangeduid als de amateurdienst of amateur satellietdienst. Op sommige frequentiebanden wordt het gebruik met andere diensten gedeeld. De amateurdienst of amateur satelliet dienst kan een primaire of secundaire status hebben. Wanneer de amateurdienst de secundaire status heeft dan is er ook een primaire gebruiker waarmee rekening moet worden gehouden. Er zijn soms speciale afspraken over gedeeld gebruik van frequentie ruimte zoals bv in de 13cm band.

Internationaal

Het belang van internationaal afgestemde frequenties voor de amateur dienst en amateursatelliet dienst is zeer groot. Immers radiosignalen houden niet bij een landgrens op.
Het is zelfs een belangrijke karaktereigenschap dat radio experimenten op internationaal niveau kunnen worden uitgevoerd.

De amateur dienst en amateursateliet dienst zijn ieder apart als dienst bij de International Telecommunication Union (ITU) erkend en vastgelegd. De frequenties waarop deze twee dienstrn experimenten kan uitvoeren zijn internationaal afgestemd en vastgelegd in ITU frequentietabellen en voetnoten. Nederland heeft op nationaal niveau een frequnetieplan en is als Regionale Telecommunicatie Organisatie ook aangesloten bij de CEPT. Afspraken die binnen de CEPT worden gemaakt zien we terug op nationaal niveau. De CEPT heeft ook een frequentietabel met voetnoten.
Op nationaal niveau kennen we in nederland vervolgens het Nationaal Frequentie Plan (NFP). Dit is een algemeen overzicht van alle diensten die gebruik maken van frequentieruimte.

Organisaties internationaal

In deze paragraaf een globaal overzicht van de organisaties die een rol spelen in het frequentiebeleid. Op wereld niveau heb je de ITU en met name de ITU-R is voor ons van belang. Landen zijn deelnemer binnen de ITU, maar landen hebben zich ook verenigd in zogenaamde regionale organisaties. Nederland is deelnemer binnen de CEPT.  Binnen de CEPT is de Electronic Communications Committee voor ons van belang.  De ITU heeft zich onderverdeeld in Region 1, 2 en 3 maar deze indeling zie je steeds meer vervagen. Op de ITU website wordt het al niet meer genoemd.

Nederland is ook een Europees lidstaat. Binnen de Europese Commissie bestaat de Radio Spectrum Policy Group. Dit is het hoogste adviesorgaan van de europese commissie dat adviseert over het radio spectrum beleid binnen Europa. De CEPT en de RSPG staan los van elkaar, maar hebben ook overlap. De wederzijdse beinvloeding maakt het soms ingewikkeld.

De verenigingen voor radiozendamateurs zijn internationaal verenigd binnen de IARU. De IARU is voor de amateurdienst een belangrijke belangenorganisatie. De IARU is ook (nog) georganiseerd binnen regio’s. Wij vallen onder IARU Region 1.  De IARU Region 1 is voor ons deelnemer bij vergaderingen van de ITU en CEPT en heeft daarmee invloed op ontwikkelingen binnen het radio spectrum en de fequentie ruimte die voor de amateur dienst beschikbaar is.

Binnen de IARU worden afspraken gemaakt over bandplannen, contesten, satelliten en baken coordinatie. Voor VHF en hoger zijn deze afspraken vastgelegd in het VHF Managers handbook dat op de IARU R1 website door iedereen is te downloaden.

Op welke frequenties mag je zenden?

Bandplannen

De verenigingen waarin zendamateurs zijn verenigd, die actief zijn binnen amateurdienst hebben onderling op internationaal niveau afspraken gemaakt welke soort experimenten in welk banddeel kunnen worden uitgevoerd.  De reden hiervoor is bijvoorbeeld dat op deze manier mogelijke onderlinge interferentie wordt geminimaliseerd. Een andere reden is dat je elkaar op de band kan vinden. Het is bijvoorbeeld handig dat wanneer je een moonbounce verbinding in de 70cm band met Australie wil maken dat het tegenstation op de zelfde frequentie gaat ontvangen en zenden. Deze bandplannen worden in internationaal overleg vastgesteld en staan gepubliceerd op de website van de IARU.

Hier is een link naar de website van de IARU naar de bandplannen op VHF en hoger.

Toepassingen

Grofweg zijn binnen de amateurdienst op VHF en hoger de volgende soorten radio experimenten te onderscheiden:

• Weak Signal: Verbindingen over grote afstanden, vaak in combinatie met bijzondere propagatievormen die sporadisch voorkomen. De signalen oven en weer zijn vaak zeer zwak waardoor alleen de hoogst noodzakelijke informatie wordt overgebracht om van een verbinding te spreken.  Hieronder valt ook het waarnemen van bakenzender. Of het maken van verbindingen middels passieve reflectie zoals regenbuien, reflectie tegen de maan enzovoorts. Er wordt veel energie gestoken in de ontwikkeling van extreem gevoelige ontvangers, goede zenders, goede antenne installaties en (digitale) modulatie methoden om zwakke signalen te kunnen detecteren.
• Information Quality Modes: Dit zijn toepassingen en experimenten waarbij de nadruk ligt op het betrouwbaar overbrengen van informatie. Er wordt geexperimenteerd met modulatie technieken, netwerk topologieen enzovoorts.  Denk aan dataverbindingen, gebruik van (een netwerk van) repeaters enzovoorts.
• Amateur Televisie: Verwant aan de Informatie Quality Modes maar dan gericht op het overbrengen van bewegende beelden. De laatste jaren is hier veel ontwikkeling te zien door het gebruik van digitale technieken zoals DVB-S, DVB-S2 en DVB-T.
• Satellieten: Dit zijn experimenten met Amateur satellieten. Zo zijn er satellieten met een transponder aan boord waardoor het bereik vergroot kan worden. Of is het experiment juist het ontvangen en verwerken van data uitgezonden door een satelliet. Er zijn satellieten in een lage baan rond de aarde, of juist een hoge baan, een geostationaire satelliet of satellieten die ver buiten de aarde naar de maan of nog verder gaan. Alle hierboven eerder genoemde toepassingen zien we hier terug.

Kenmerkent voor de amateur dienst is dat we experimenteren. De soorten experimenten kunnen elk moment wijzigen. Daarbij is crossover tussen de hierboven genoemde toepassingen eerder regel van uitzondering.

In de tabel hieronder per band een aantal voorbeelden van experimenten. Door op een item te klikken ga je naar een webpagina met daarover meer informatie

x : van toepassing       – : zeer sporadisch maar wel mogelijk

Operating

Binnen de zendamateur gemeentschap hebben populaire experimenten geleidt tot een min of meer vaste gebruiksfrequenties. Deze gebruiksfrequenties onstaan binnen de amateur community en soms worden deze opgenomen in de IARU Bandplannen. Zo zijn de uitgangsfrequnetie van repeaters opgenomen in het bandplan.

Voorbeeld van de freuqnties die binnen de community zijn onstaan is 144.174 MHz voor FT8.  Als je ook mee wil doen aan dit soort experimenten is het handig dat je deze frequenties en de bijbehorende gewoonten weet.

Op deze pagina staat een overzicht beschikbaar met de meest gebruikte frequenties voor bepaalde experimenten en bijbehorende gewoonten voor zover bekend bij de VHF commissie.