Overzicht VHF-en-hoger rubriek Electron september 2017

Bij Commissiezaken aandacht voor de IARU bijeenkomst in Landshut, die in september plaatsvindt.

In Friedrichshafen is een lezing gehouden over ATV die hier nogmaals is te zien.

Ten aanzien van de organisatie die zich bezig houdt met verbindingen met het International Space Station (ARISS) heeft de VERON Bertus PE1KEH voorgedragen om zijn zittingstermijn in het bestuur te verlengen.

De maandelijkse Activiteitenkalender bevat uiteraard weer de activiteiten zoals de specifieke- en maandelijkse contesten. Al doe je niet fanatiek mee: altijd leuk om de apparatuur eens uit te testen omdat er dan zeker activiteit is.

Frequentiemanagement verhaalt over de ‘Gedragslijn vergunningen radiozendamateurs’ die sinds 1 april 2017 van kracht is. Die gedragslijn wordt immers binnenkort geëvalueerd. Naast bakens aandacht in de bijdrage voor relaisstation en dan met name de (opvallende) manier waarop een relaisstation de identificatie geregeld moet hebben.

Bij Amateursatellieten aandacht voor een nieuwe 3-unit cubesat met een FM relais met een uplink in de 2 mtr. band en een downlink in de 70 cm band. Een website wordt belicht waar een uitgebreide hoeveelheid audio-opnames uit de ruimte te beluisteren zijn, die gerelateerd zijn aan amateurgebruik. Een nieuw experiment is satelliet Mayak, die uitgeklapt dermate groot is dat zonreflecties op aarde goed zichtbaar zullen zijn, zelfs overdag. Wil je zelf een kijkje nemen in ISS kan dat tegenwoordig via Google streetview. De subrubriek sluit af met weblinken om de status van de amateur satellieten te kunnen zien.

Bij Weak Signals aandacht voor de bijdragen van PA3DZL over regenscatter en EME en van Jan PE9GG over Sporadisch E. De resultaten zijn op deze webpagina gepresenteerd.

Aurora, het Noorderlicht kan gebruikt worden om signalen tegen te reflecteren en zo verbindingen te kunnen maken over grote afstanden. Wat het is, wanneer het voorkomt en hoe daar in de praktijk gebruikt gemaakt kan worden wordt beschreven in een bijdrage van Jacques ON4AVJ.

Bij ATV een toelichting op gebruik van het contestlog bij verbindingen op 47 GHz. Tevens over de succesvolle IARU ATV contest waar de eerste prijs naar Francesco IK3HHG ging.

Nummer twee was Richard PA3CGG en drie de BIGgen PE1EZU. Deze activiteit geniet steeds meer belangstelling nu steeds meer deelnemers in de gaten krijgen dat het geen Olympische sport is maar gewoon leuk is om mee te doen.

Na de 47 GHz perikelen die in de eerdere Electrons zijn vermeld deze keer de experimenten rond basistations voor deze band. Uitrichtvoorzieningen, waterbestendigheid, praktische experimenten komen ruimschoots aan bod en zijn voorzien van fraaie foto’s.

Hoewel het 47 GHz station feitelijk ook zelfbouw is gaat de subrubriek ‘Zelfbouw’ over knutsels van Eddy PA0EHC, zoals een eindtrap voor de 23 cm FM transceiver (ontwerp PE1JPD) die hij gebouwd heeft. Tevens een eenvoudig te bouwen verticaal gepolariseerde rondstraler voor de 70 cm band met 7 dB gain.

De 12 pagina’s beslaande rubriek sluit met ‘Andere tijdschriften’. Uit QST diverse zelfbouw transverters voor microgolfbanden, waarbij het uitgangspunt was dat de kosten onder de honderd dollar zouden blijven. Uit Funkamateur de theoretische en praktische beschrijving van een diplexer voor 50/70 MHz of 70/144 MHz. Eveneens uit Funkamateur een onconventionele, opvouwbare Zigzag antenne. Deze is zo in een portabele mast omhoog te hijsen maar is natuurlijk ook geschikt om vast in de mast te monteren. Naast theorie ook praktische montagetips. Om er zelf mee te spelen zijn hieronder MMANA-GAL bestanden beschikbaar (met dank aan Ruud PF1F).

Vandaag 35 jaar geleden de eerste (legale?) digitale amateursignalen

Zo gewoon als het tegenwoordig is om digitale signalen uit te zenden, zo verboden was dat tot 35 jaar geleden. Het zal in 1982 geweest zijn dat de overheid de mogelijkheid bood om een speciale vergunning aan te vragen waarmee data mocht worden uitgezonden. Ik herinner me dat ik direct een vergunning heb aangevraagd en de boel ging voorbereiden voor de experimenten. De vergunning kan ik niet meer vinden maar uit mijn (PE1HMU) logboek van destijds zou de eerste digitale verbinding (met John PA0ETE) gemaakt zijn op 16 augustus 1992. Voor het digitale signaal gebruikte ik een TRS-80 computer waar de uitgang die normaal naar de cassetterecorder ging nu de microfooningang van de zender van signaal voorzag. Die zender was een Philips 22AP369 die van de Marc band was omgebouwd naar 10 meter. Met een (zelfbouw) transverter werd het signaal naar twee meter omgezet. De uiteindelijke frequentie was daardoor wat vreemd: 145,405 MHz.

Bij ontvangst werkte dit systeem andersom waarbij de luidsprekeruitgang van het bakkie het signaal leverde dat anders uit de cassetterecorder kwam. Omdat John ook over een TRS-80 beschikte konden we op deze manier met commando’s als CLOAD en CSAVE (waarbij de ‘C’ voor ‘cassette’ staat) programma’s heen en weer worden gestuurd.Niet alleen BASIC programma’s werden heen en weer gestuurd maar ook in machinetaal.

De TRS-80 van Tandy bleek na al die jaren nog gewoon te functioneren

Het omgebouwde Marc apparaat waarvan de ingangsconnector en de antenneconnector in de loop van de jaren kennelijk een andere bestemming hebben gekregen

Uit de aantekeningen van toen maak ik op dat met name het volumeniveau kritisch was. Logisch, dat was het immers ook al zonder dat het door de ether ging.

Chris van den Berg PA3CRX

Contest weekend 5/6 Augustus 2017

Dit weekend was er in heel Europa activiteit op de VHF banden.

Tijdens het schilderen van het huis ben ik regelmatig even gaan luisteren op 2 en 70, zo af en toe een verbinding gemaakt en het DX cluster in de gaten gehouden.

Zelf was ik wel gebrand op een paar leuke stations, maar de tropo condities waren niet zo goed dat die verbindingen lukten.

Eric, PE1RLF stuurde mij een bericht dat IQ3XL in JN56UO actief was, ik heb ze gehoord tijdens mooie Ms bursten maar ze waren bij mij te zacht om een tropo verbinding tot stand te brengen. Zo waren er nog andere stations waar ik naar geluisterd heb, SN7L in JO91, F1NZC in JN15, EA2TO in IM83, F6IFX/p in IN87 maar tot een verbinding heeft het niet geleid.

Een aantal stations heb ik snel nog even gewerkt n.l. LX/PA2CHR/p, OK1DOL, OE5BGN/p OE5NNN/p en een aantal Franse stations en uiteraard vroeg Dick PA4VHF om puntjes.

Er werden leuke verbindingen gemaakt door Nederlandse stations, een aantal waren actief in of buiten de contest o.a. PA0FEI, PA1BVM, PA1TK, PA2CHR, PA3CWN, PA4VHF, PE1BIW, PE1ITR, PE1EWR, PH4X

Dit weekend was weer zo’n moment vol activiteit op VHF en UHF in Europa, leuk voor iedereen die geïnteresseerd in een leuke verbinding, een aantal stations zijn voorzien van prima materiaal en dus ook door een kleiner station te werken, ook al gebruik je een korte yagi en vermogen uit een standaard tranceiver je zult versteld staan wat er lukt.

73’s PA2CV Alex

Vandaag ATV vanaf 1300 mtr hoogte uit Frankrijk

Rolf F9ZG is nu bij Puy de Dome (Locator JN15WO) op 1300 m alt. Hij is actief op de volgende ATV & DATV banden : 438.5 – 437 – 1255 – 2330 MHz & 10 GHz – 24 GHz. van 05:00 tot 07:00 UTC en 17:00 and 19:00 UTC.

Vanaf Nederland gezien een flinke afstand (dit 700 km) maar de laatste dagen zijn daar al verbindingen gemaakt over meer dan 400 km.

F9ZG is mogelijk nog enkele dagen QRV in USB op 144, 170 en 144, 175.

Ga je ook portabel (naar een hoog punt?) en wil je bekendheid geven aan je activiteit? Laat het dan weten op vhf-en-hoger@veron.nl

Reserveer je eigen frequentie

Onder deze titel heeft AT een publicatie gedaan over LSA oftewel ‘Licensed Shared Access’. Deze website publiceerde hier al eerder over, bij het aanvangen van de proefperiode. In het Amateur Overleg worden de ontwikkelingen goed gevolgd, voor AT is het immers ook een proef. In AO-95 valt hierover te lezen: “Het onderzoeken van de mogelijkheden voor gedeeld gebruik van spectrum is onderdeel van het nieuwe nationale frequentiebeleid van EZ. De Pilot met ENG/OB gebruikers in de 2,3 – 2,4 GHz band loopt inmiddels ongeveer een half jaar . De volgende stap is dat Defensie bij de
pilot wordt aangesloten. De verwachting is niet dat ook de radiozendamateurs nog dit jaar aangesloten zullen worden. De voortgang van de LSA-pilot gaat langzaam, mede dankzij ICT perikelen. Internationaal zijn er afgelopen jaren diverse LSA-pilots gestart, waarbij ervaringen onderling worden uitgewisseld. AT/EZ zullen de ervaringen ook delen in internationaal overleg.”

Ook bij de IARU heeft dit punt aandacht: er is een voorstel om tussen de landen die met LSA te maken gaan krijgen informatie uit te wisselen.

Praktijk voor zendamateurs

Hoe het in de praktijk gaat werken is nog onbekend. Zodra zendamateurs deelnemen direct de baken- of repeaterfrequentie claimen met LSA? Zou raar zijn want AT heeft immers zelf die vergunningen daarvoor uitgegeven. Of als ik als individuele zendamateur een frequentie reserveer, dan betekent dit dat een andere zendamateur daar geen gebruik van zou mogen maken? Hoe is dan contact met een andere zendamateur te maken op die frequentie? Sterker nog: zou bijvoorbeeld bij een contest iemand een stukje band reserveren (ter bescherming van die contest) dan zou dat station als enige dat stukje band mogen gebruiken? Dat zou raar zijn. AT weet ongetwijfeld zelf ook nog niet hoe e.e.a. gestalte zal krijgen want zij hebben immers ook die ervaring niet. Misschien is het zelfs geheel onnodig zendamateurs deel te laten nemen in LSA, voor zover bekend zijn er nog steeds geen videoverbindingen gestoord door zendamateurs.

LSA blijft onder de aandacht in het Amateur Overleg.

 

Overzicht VHF en hoger rubriek Electron augustus 2017

Bij Commissiezaken lopen we alvast vooruit op de VHF-en-hoger-dag 2018 met een vraag naar suggesties voor thema, lezingen en locatie.

Verder onder het kopje “Stealth antennes” wat suggesties om je antenne niet op te laten vallen.

De voorbereidingen voor de WRC-19 zijn in volle gang, tijdens de CEPT vergadering in mei dit jaar heeft de IARU zich ingespannen om een goed beeld te geven van de behoeften van de zendamateurs. Zo is de harmonisatie van de 6m band ter sprake gekomen, het streven is naar een DX band van 4 MHz in heel Region-1.

Over weak-signal contesten is de laatste tijd weinig vermeld in Electron. Er wordt nog eens gewezen op de website waar, behalve het reglement, ook leuke verslagen te vinden zijn.

Bij ATV is des te meer te vermelden. Zo was er de juni contest met eindelijk weer eens goede condities. Jammer genoeg kampte ons ATV commissielid Renny, PE1ASH met een longontsteking en kon hij alleen maar wat luisteren. Renny heeft verbindingen horen maken met stations van Friesland tot Limburg dus er zijn vast punten gescoord. Van een aantal deelnemers heeft Renny wel korte verslagen ontvangen. Zo heeft PA3CRX vanaf Amersfoort meegedaan op 70, 23, 13 en 9cm. Voor de 6 cm en 1,2cm experimenten is Chris naar een plas nabij Kortenhoef gegaan. Hij had daar afgesproken met Tjeerd, PA3GNZ en van de “BIGgen” werd al direct beeld ontvangen, wat tot enige verbazing daar leidde omdat men dacht dat de apparatuur nog niet aan stond. Op 24GHz kon het signaal van Richard, PA3CGG over een afstand van 29 km worden gedetecteerd. deze succesvolle demonstratie heeft Tjeerd ertoe aangezet ook op 6cm actief te worden. Ook Richard, PA3CGG is goed bezig geweest  en was tot 2 uur ‘s ochtends bezig. Om 5 uur was hij alweer actief. Ook Jean, PA3DLJ heeft wat nachtrust opgeofferd. Jos, PA7HV was daarentegen niet in zijn nopjes want die had last van een zendverbod op 13cm vanwege het optreden van Guus Meeuwis. Rob, PA0RWE deed voor het eerst mee met de contest. Hij is nog wat beperkt in  zijn antenne mogelijkheden maar toch lukte een paar verbindingen. Kees, PE1APH heeft op 13cm geen tegenstations gezien, wel op 23cm. Voor 70cm had hij een oude 4CX250 eindtrap onder het stof vandaan gehaald, maar die gaf alleen output als er geen sturing was, dus die is maar weer uitgeschakeld en is Kees verder gegaan met een 15W eindtrap met 2C39.

Chris, PA3CRX doet verslag van het ATV contest/activiteiten weekeinde en geeft een overzicht van de in totaal 22 ontvangen logs, waarbij één portabel station vanaf twee locaties deel nam. Jammer genoeg bleken een aantal ATV repeaters niet uitgezet te zijn en was de hele 13cm band een dag (plaatselijk) niet beschikbaar.

Renny, PE1ASH vervolgt met zijn rapportage over het 47GHz project. Inmiddels bleek John, PA7JB over een absorptiefrequentiemeter te beschikken waarmee Renny zijn zenderfrequentie nog goed zou kunnen nameten. Ook Lex, PE1CVJ wilde daar graag bij die test aanwezig zijn, zodat de eettafel in de woonkamer weer tot meettafel werd gepromoveerd. Tot schrik van Renny bleek tijdens de test op 47GHz niets waar te nemen hoewel de vermogensmeter 10mW aangaf. Pas toen de frequentiemeter omlaag gedraaid werd kwamen ze de dip tegen op 42GHz, dus dat was een tegenvaller. Het was wel duidelijk dat de zender werkt, maar op de verkeerde frequentie. Renny moest zijn oorspronkelijke plan, een LNB om te bouwen, nu toch verwezenlijken. Om een local oscillator signaal van 15GHz aan de eerste mixer van de LNB aan te bieden moest er een verviervoudiger komen, die door DG0VE is geleverd. Op die manier kon het ontvangstsignaal, nu nog 42GHz, verstemd worden naar 47GHz. Nu moesten de filters in de zender aangepakt worden. Door met een scalpeltje steeds minieme stukjes van de beentjes van de filters af te halen ging de output omhoog en kon de injectiefrequentie verhoogd worden. Dat ging wel met zweet in de handen, maar uiteindelijk is het gelukt en wees de vermogensmeter 40mW aan. Op een vrijdag in juni was de test met Richard PA3CGG dan daar en na wat spannende momenten en het nog wat bijdraaien van de schotel door de XYL van Renny kregen ze een B5 kleurenplaatje te zien!

Bij Zelfbouw vertelt Chris, PA3CRX hoe hij een hoornantenne heeft gemaakt. Dit type antenne is door zijn eenvoudige constructie en voorspelbare versterking zowel geschikt als zend/ontvangst antenne en als belichter voor parabool antennes. Chris heeft gebruik gemaakt van het programma HDL_ANT van W1GHZ. Het ging om een 17dBi referentie hoornantenne voor de 6cm band, die uit een plaat blik werd gemaakt. Het programma voorziet ook in het printen van een sjabloon. Dit is op zelfklevend papier geprint en kan zo op het blik geplakt worden. Na wat noeste arbeid met ijzerzaag en decoupeerzaag en het infrezen van de vouwlijnen was de hoorn gereed. De hoorn is tegen een stukje golfpijp aan gesoldeerd. In de zijkant van de golfpijp is een SMA connector gemonteerd. De boutjes waarmee de connector is gemonteerd mogen niet in de golfpijp steken en moesten dus afgekort worden. De probe, die dus wel in de golfpijp moet steken is gemaakt van een strookje opgerold koperfolie. Chris gaat in een apart kader nog wat verder in op het gebruikte programma HDL_ANT. Het is al een oud programma wat nog onder MS-DOS draait. Op moderne computers (na Windows XP) kunnen we zo’n programma met een hulpprogramma zoals DOSBox draaien. De muis doet niet mee, je moet alles via het toetsenbord invoeren ook moet je bij getallen de punt en niet de komma gebruiken dus dat is even opletten. Uit metingen aan vergelijkbare hoornantennes is gebleken dat de door het programma voorspelde gain heel realistisch is.

Eerste 50 MHz EME QSO

(Uit QST juli 2017)

Het eerste 50 MHz EME QSO werd 45 jaar geleden op 30 juli 1972 met CW gerealiseerd. De deelnemende stations waren WA5HNK (nu W5HNK) en W5SXD in Houston, Texas en K5WVX (nu K5CM) en W5WAX (nu K5SW) in Oklahoma. Beide stations gebruikten vergelijkbare 48-element arrays van 8 6-elements yagi’s, gericht op de Oostelijke horizon voor maanopkomst. De geschatte gain voor iedere array was 18 dBd. Ze probeerden ook SSB maar dat was maar een gedeeltelijk succes. Connie, K5WVX was de drijvende kracht achter het experiment. Hij wist helemaal niet zeker of zijn array wel geschikt zou zijn voor een contact, maar Connie hoorde mooie echo’s. Meer details op www.rcallen.com/eme50.htm waar ook foto’s te zien zijn.

 

SSTV uitzendingen vanuit ISS

Gedurende de komende dagen zijn er SSTV uitzendingen te verwachten vanuit ISS. Dit om het 20 jarig bestaan van ARISS te vieren. De uitzendingen gaan naar alle waarschijnlijkheid door tot zondagavond 23 juli 18:00 uur UTC.

De uitzendingen worden gedaan vanuit de Zarya module. Dat betekent dat er wordt uitgezonden met de Kenwood D710 zender met 25 watt zendvermogen in FM.

De SSTV mode die gebruikt gaat worden is PD120 of mogelijk ook PD180. De meeste computer programma’s als MMSSTV, MIXW2 en FLDIGI kiezen deze mode automatisch.

 

Bertus

PE1KEH

Jan PE9GG is succesvol geweest met Sporadische E verbindingen op 2 en 6 meter

Verbaas je over wat allemaal te werken is met op 2 mtr een Kenwood TS2000 + PA en 16 elements antenne en op 6 mtr een Yaseu FT5000 en een 7 elements antenne! En lang niet alles in SSB, ook in FM.

Op 31 mei op 2m om 11.18 sv3bef km07, 11.28 sv9cvy.

Op 08 juni op 6m s0ws il46 nieuw vak.

Op 08 juni op 2m yo4fyq kn44, yo4gjh kn35.

Een dag later was er een mega opening richting Rusland,

het begon hier om 9.52 uy5on kn89, ur3ee kn88, ut4uep kn49 , us4iek kn87,ut3ux ko50, ur5vfj kn69, uz2hz kn69, ur3vke kn69,

ur5ui kn59, ut7ew kn78, ur3ctb kn59 , ur5hvr kn69, r110a ko81, yo9hh kn34, yo5cri kn16 en om12.44 ut3hg kn79 wat de laatste was.

Heb ook een aantal in FM gewerkt, ut5ev kn78 ,uz2hz kn69 , ur5ui kn59 , us1vv kn69 , ur3vke kn69, ut7vj kn69 , ut5xq ko40, ur3cbc kn69 en ut6ey kn77. De opening leverde vier nieuwe vakken op.

 

73 Jan pe9gg

10 GHz moonbounce activiteiten van Jac PA3DZL met een first!

 

Jac heeft veel stations gewerkt tijdens de Dubus CW EME Contest 24 en 25 juni jl. Een van de hoogtepunten was de verbinding met UN6PD, dit was tevens een First tussen Nederland en Kazakhstan op 10GHz !!

“Voor EME gebruik ik een 3,7 meter Andrew schotel f/d 0.34, 60W  en 0.6dB NF Preamp @ de feed. De Feed is lineair en verticaal gepolariseerd.

De 3.7m schotel van PA3DZL, in dit geval voorzien van de VE4MA feed die hij gebruikt voor 23cm

 

Gewerkt zijn de volgende stations:

DATE CALLSIGN LOCATOR TX RX MODE REMARKS
23-6-2017 OK1CA JO70GM -13 R-15 JT4F
24-6-2017 JA1WQF QM05AV 559 559 CW X-BAND 10368/10450
24-6-2017 JA4BLC PM65NM 559 559 CW X-BAND 10368/10450
24-6-2017 JA8IAD QN03QK 559 559 CW X-BAND 10368/10450  NIEUW STATION + VAK
24-6-2017 JA4BLC PM65NM 579 579 CW X-BAND 10368/10450
24-6-2017 SP6JLW JO80 589 569 CW
24-6-2017 HB9Q JN47CG 569 559 CW
24-6-2017 OK1KIR JN79DW 569 569 CW
24-6-2017 OF2DG KP30CK 559 559 CW
24-6-2017 OZ1LPR JO44UW 589 559 CW
24-6-2017 OK1CA JO70GM 569 579 CW
24-6-2017 HB9SV JN45LV 559 559 CW
24-6-2017 HB9BHU JN37XG 559 559 CW NIEUW STATION + VAK
24-6-2017 OK1DFC JN79GW RO O CW NIEUW STATION   OK1DFC met 1.8 meter schotel en 30W output
24-6-2017 ES5PC KO38HJ 559 559 CW
24-6-2017 IK2RTI JN55AD 559 559 CW
24-6-2017 YO2BCT KN05PS 579 559 CW
24-6-2017 PA0BAT JO31FX 569 569 CW
24-6-2017 DL7YC JO62PK 559 529 CW
24-6-2017 K2UYH FN20QF 559 559 CW NIEUW STATION
24-6-2017 WA6PY DM13LA 559 569 CW
24-6-2017 G3WDG IO92RG 579 559 CW
25-6-2017 VE4MA EN19LU 559 559 CW
26-6-2017 UN6PD MN69JM -12 R-18 JT4F NIEUW STATION + VAK +  DXCC en FIRST VERBINDING PA-UN = KAZAKHSTAN !!
27-6-2017 UR5LX KO70WK RO O CW NIEUW STATION + VAK + DXCC

73’s de Jac, PA3DZL”