Overzicht VHF en hoger rubriek Electron mei 2018

Bij Commissiezaken neem Dick van der Knaap PA4VHF het stokje over van Chris van der Berg PA3CRX als voorzitter van de commissie. Dick geeft in zijn inleiding aan dat we als VHF-en-hoger commissie ons wat meer willen gaan richten op de “starters” op onze banden.
Onder het kopje “Kennismaken met VHF en hoger” maakt Dick duidelijk dat deze banden niet alleen voor techneuten of zelfbouwers zijn, maar dat je ook met kant-en-klare apparatuur kunt ontdekken hoe verrassend deze banden kunnen zijn. Zo is de 50MHz band vaak ingebouwd in moderne HF transceivers en heb je alleen maar een antenne nodig. Met een simpele dipool kun je al uit de voeten maar er zijn op Internet allerlei voorbeelden van zelfbouw yagi’s te vinden.
Vooral met de zomermaanden in aantocht zijn op de 6m band vaak Europese stations te werken via sporadische E-reflectie. Dick noemt een aantal populaire 6m frequenties waar activiteit te vinden is en ook worden 6m bakens genoemd. Daarnaast zijn er de websites waar aanvullende en actuele informatie te vinden is.

Bij ATV vertelt Renny PE1ASH hoe hij op 47 GHz samen met John PA7JB gepoogd had om hun zenders en ontvangers op dezelfde frequentie te krijgen maar dat ging erg moeizaam. Daarom besloot Renny tot een andere aanpak en een zender te bouwen volgens een nieuw concept. Bij DB6NT werd een printje besteld en bij DL2AM een gefreesd kastje. Die leverde ook varactordiodes waarvan er een paar werden besteld. Het idee is om het printje in het kastje te lijmen waarbij dan een signaal van 23,5GHz aan de ingang wordt gelegd en de diode die frequentie verdubbelt.
Toen de bestelling eenmaal binnen was bleken het printje en het kastje al klein te zijn, maar de varactordiodes waren nagenoeg onzichtbaar. Ongeveer ter grootte van een zoutkorreltje. Met veel geduld werd een diode uit de verpakking gehaald en daarbij moet je wel je adem inhouden, anders blaas je hem zo weg!
Met een injectienaald werd wat zilverlijm op de printsporen aangebracht op de plek waar de diode moet komen en met een kaasprikkertje met wat spuug er op werd de diode op de lijm geplaatst. Na het bakken van het printje op een kookplaatje bleek dat de diode goed werkte en zo’n 4 mW leverde. Eigenlijk is dat alweer te veel, want de eindtrap van Renny mag maximaal zo’n 0,3 mW hebben. Dat werd opgelost door de 100 mW die wordt aangeboden aan de verdubbelaar te reduceren met een 10 dB verzwakker. Daarna bleef er nog 0,3 mW op 47 GHz over en dat was voldoende voor de eindtrap. Er moeten nog wat metingen verricht worden maar het streven is om in de junicontest een tweewegverbinding op 47 GHz te maken.

Wim PE1EZU beschrijft hoe de BIGgen groep (Breukelse Interesse Groep) steeds bezig is met experimenteren met apparatuur en antennes. Nu werd het tijd om een 70 cm ontvanger, gebaseerd op een RTL-dongle, eens wat nieuw leven in te blazen. Deze ontvanger werd als back-up ontvanger gebruikt en deze levert alleen zwart-wit plaatjes en de synchronisatie werkte niet goed. Maar voor het ontcijferen van de viercijfercode was het goed genoeg en de gevoeligheid was prima.
Maar toch hadden we het idee dat het beter kon. Op een Chinese website werd een 8 MHz breed bandfilter met SMA in- en uitgang gevonden waarmee signalen buiten de band onderdrukt worden. Toen moest er nog een voorversterker komen om de verliezen van het filter te compenseren en ook daarvan werden er twee verschillende in China besteld. Nadat het materiaal binnen was werd er getest. De ene voorversterker versterkte te veel, maar de andere deed het prima met 18 dB versterking. Met een regelbare voedingsspanning van 5V kan de versterking nog geregeld worden. Bij de laatste contest werd de nieuwe opzet gebruikt tot volle tevredenheid.

De uitslag van het ATV activiteitsweekend van maart is bekend. 23 deelnemers stuurden 24 logs in, er was dus één station wat vanaf twee locators actief is geweest. Enkele stations hadden hun antennes moeten aanpassen als gevolg van de januaristormen, een station moest zelfs uitwijken naar een andere locatie waar alleen ontvangst mogelijk was. Maar dat bleek wel een goede locatie te zijn!
Vier stations zijn op 47GHz actief geweest, verder waren de 23cm en 13cm banden populair. In het overzicht staan de beste drie scores per band gegroepeerd, de algemene winnaar van deze maart contest is PA3CGG.

Onder het kopje “Maart ATV-weekeinde: soapbox” lezen we de belevenissen van diverse stations tijdens de contest. Zo had Renny PE1ASH wat last van een klein stuurzendertje voor het 47GHz experiment te hebben, waarvan een mengsignaal doorlekte de shack in. Zondagmiddag aan het eind van de rit werd er nogmaals geprobeerd een 47GHz verbinding te maken met John PA7JB van de groep PE1EZU. Uiteindelijk lukte het John de LO wat lager af te stellen en toen zagen ze het signaal van Renny in Breukelen. Ze bleken eerst nog op een flank te kijken maar na enige verstemming van de achterzetontvanger konden de cijfers gelezen worden. Feest in Breukelen!
Lex PE1CVJ had veel plezier van zijn nieuwe antenne installatie.. Bij PE1OLR waren er een paar haperingen: de 70cm stuurzender stopt met zenden na korte tijd te hebben aangestaan en op 13cm zat er letterlijk een kink in de kabel.
Evert PE1MPZ was wegens stormschade uitgeweken naar een bergje in de buurt van Rotterdam. Daar was alleen ontvangst mogelijk. Misschien een volgende keer daar voor een deel /P te gaan en voor een deel vanuit huis. Rudolf PE1EBM moest concluderen dat het zonder buitenantenne eigenlijk niet gaat. Jack PA0BOJ kon via vliegtuigscatter een verbinding maken met Hans PE1CKK. Harry PA1AS ziet in Zuid Limburg maar weinig ATV stations als er geen condities zijn.
Rob PE1ITR was op 70 cm en op 13 cm actief. Door zich te beperken tot smalband ATV door gebruik te maken van een videofilter kon hij ook op 436MHz zenden, iets verder weg van de stoorsignalen. De tegenstations hadden de keuze tussen 434 of 436 MHz. Op 13 cm moest Rob verkassen naar een hoog punt dicht bij zijn huis, maar daar moest het station per rugzak naar toe gesleept worden.
Chris PA3CRX deed vanaf twee locaties mee. Zaterdag vanuit huis en zondag vanaf een recreatiestrandje bij de Wijde Blik waar hij steun kreeg van Hans PE1CKK, die met de porto iets verderop ging staan omdat de TFT monitor de ontvangst van de porto verstoorde.
Peter PA1RHQ draaide de contest weer uit Maarssen omdat bij Martin PA9DX de 40m dipool door de storm kapot was gewaaid en de rotor daardoor niet kon draaien. De uitlezing van de rotor bij Peter klopte niet, zodat Peter de rotorklok met een losse potmeter voor de gek moest houden.  Op zaterdagavond begaf de 10GHz PA bovenin de mast het en op zondagmorgen liet de 2m beam het afweten.
Kees PE1APH had last van boomtoppen in zijn signaalpad omdat de antennes nu lager staan na de storm. Trevor PA2TG kon na geruime tijd weer meedoen maar moest nog snel een beschadigde coaxkabel vervangen. En Jean PA3DLJ had net als PA1AS in Limburg weinig tegenstations.

Bij zelfbouw laat Rob PE1RWE zien hoe hij een VFO van 54 MHz tot 13,6 GHz heeft gebouwd. Basis is een ADF5355 module dat tot 13,6 GHz gaat. Dat is interessant om daarmee een 10GHz generator gebouwd kan worden. Toen het module binnen was heeft Rob bij F1CJN een geschikte aansturing gevonden op basis van een Arduino Uno met een LCD schermpje. De module heeft twee differentiaal uitgangen voor 54-6800 MHz en een uitgang voor 6,8 tot 13,6 GHz. Ook bevat het module twee referentie differentiaalingangen om bijv. een 10 MHz gps standaard op aan te sluiten in plaats van het ingebouwde 25 MHz kristal. Met twee waterleidingdopjes van 15mm heeft Rob een 10GHz filter gebouwd om het signaal wat schoner te maken.

Koert PA1KW beschrijft een ATV rotor interface om zijn G5500 rotor voor azimut en elevatie aan te sturen, ter vervanging van de bestaande FUNKBOX interface. De software is geschreven in C# onder Visual Studio en draait onder Windows 10. Maar eerst moest worden uitgezocht welke commando’s de rotor nodig heeft. Hiertoe is de communicatie met de bestaande FUNKBOX interface bekeken en die blijkt voortdurend de stand van de antenne door te geven. Koert heeft de software uitgebreid met een database waarin stations, ATV repeaters en bakens zijn opgeslagen. Door bijv. een repeater te selecteren en op het icoontje met de paraboolantenne te klikken draait de antenne automatisch in de juiste richting. De database is via Internet bereikbaar. Inmiddels heeft Koert uitgezocht dat een WinRotor interface ook gebouwd kan worden op basis van een Arduino Nano.

Bij Nieuwe Apparatuur tenslotte een beschrijving van de Yaesu FT-70F portofoon. Dit is een dual-band portofoon voor 2m en 70cm. Hij ondersteunt zowel FM als Digitale communicatie volgens het C4FM System Fusion protocol. De ontvanger loopt van 108 tot 137 MHz in AM en van 137 tot 580 MHz in FM. De portofoon wordt geleverd met usb-kabel waarmee de porto geprogrammeerd kan worden. Software staat op de Yaesu website. In het gebruik geeft de porto duidelijk aan hoe de portofoon is geconfigureerd: analoge ontvangst, digitale ontvangst, zenden, verkeerde configuratie van toonsquelch mode en System Fusion groeps communicatiemodes. De zendmode kan automatisch geselecteerd worden, standaard is dat die mode gebruikt wordt waarin de laatste keer ontvangen is.
De porto biedt geen ontvangst van de FM omroepband maar wel van de AM luchtvaartband. De porto kan 5W, 2W of 0,5W leveren.