Archief voor categorie: Commissie

Bij Weak Signals een overzicht wat er in de maand november te beleven  was, met name op 2m en hoger. Bij de Marconi contest waren verre stations uit Oost-Europa te werken. Voor het weekend van 17 en 18 november  werden goede tropocondities verwacht.  Er werd een nieuw troporecord gevestigd tussen LA0BY in JO59 met een aantal UA6 stations op 2m en 70cm, afstanden van meer dan 2600 km.

Bij ATV vertelt Renny, PE1ASH hoe hij zijn antennemast heeft gerenoveerd. De mast heeft nogal te lijden van het hijssysteem, waarover Renny in deze rubriek al eerder over heeft bericht. Na een jaar of vijf intensief gebruik bleken de aluminium rolletjes van het loopwerk versleten te zijn  Verder bleken de antennes wat instabiel bij harde wind. Een stevige stalen pijp die in de rotorwagen was gemonteerd bleekt te staan “ buikdansen” in de rotorwagen zodat die moest worden vervangen door een pijp met een grotere diameter. Die nieuwe pijp is 102 mm diameter met een wanddikte van 1,8 mm.  Die past natuurlijk niet meer in de rotor, dus moest er een verjonging komen naar 50mm dik stalen buis. Die verjongingen heeft John PA7JB voor hem gemaakt van nylon.
Bij de montage moest de grote schotel even geparkeerd worden, door hem zijdelings op te hangen,  om ruimte te hebben voor de rotorwagen.  Nadat alles gemonteerd moest er  gewacht op een dag met harde wind om te kunnen testen. Renny heeft toen alles naar boven gelierd en het bleef stabiel.

Bij de schotels die Renny voor 24GHz en 47GHz gebruikt  is het van belang om de hoek boven of onder de nullijn te weten. De openingshoek is maar een halve graad, de antennes moeten nauwkeurig verticaal gesteld kunnen worden. Lex PE1CVJ heeft  voorgesteld om hiervoor een sensor toe te passen die op zwaartekracht reageert.  Dat kan dan meteen in het RASCAM meetsysteem voor de eindtrappen ingebouwd worden. Het is met een MPU-6050 sensor te realiseren. Dit goedkope printje communiceert via I2C, zoals al in het RASCAM systeem wordt toegepast. De sensor wordt in een waterdicht doosje vastgezet op de tuimelaar van de schotel. De resultaten zijn goed, de uitlezing is op 0,1 graad nauwkeurig, zodat zelfs de invloed van de wind meetbaar is. Ook kon meteen gecontroleerd worden of de mast zuiver vertikaal staat. Tijdens het ronddraaien van de mast van Oost naar West is er geen verschil, van Noord naar Zuid is er 0,2 graad verschil. Dit is op 47GHz al niet meer verwaarloosbaar en door de spanning in de tuidraden wat aan te passen kon dit gecorrigeerd worden.

Wim PE1EZU beschrijft zijn 10GHz stuurzender ten behoeve van een ATV station dat in zijn mast moet komen. Dat is dan meteen een aanwinst voor het contest station van de groep EZU. Wim had de spullen voor de stuurzender al enige tijd in huis, de stuurzender moet zowel op 9cm als op 3cm gebruikt gaan worden. Wim wil dat wat hij bouwt er ook voor het oog goed uitziet, dus was de keuze van de kast belangrijk. De kast kwam bij elektronicawereld vandaan, het frontpaneel werd besteld bij de firma Schaeffer in Duitsland, gemaakt met hun Front Panel Designer ontwerpprogramma. De bediening moest via momentschakelaars met een rechthoekig ledje er in worden gerealiseerd, dat vereiste wat aanvullende logica met een HEF4013. Op de bodem van de kast heeft Wim en stuk epoxyprint geplaatst waarvan het kopervlak als aardvlak wordt gebruikt.  Het resultaat stemt zeer tot tevredenheid: een mooie multifunctionele stuurzender met een uitgangsvermogen van 30 mW.

Verder beschrijft Wim PE1EZU hoe hij zijn rotor bediening van een afstandbediening heeft voorzien, zodat hij bij antenne experimenten niet steeds de shack in moet lopen om de antenne in een bepaalde richting te zetten bij werkzaamheden aan de mast en de antennes. Bij een bekend Chinees verzendhuis werd een tweekanaal zendertje met een ontvangertje met twee relais aangeschaft. Via een RS232 plug kan Wim nu eenvoudig de antenne linksom om rechtsom laten draaien terwijl hij naast de antenne op het dak staat.

Rudolf PA1EBM beschrijft hoe hij zijn antennemast heeft gebouwd. Na verhuizing naar een seniorenwoning , laagbouw met een opbouwzolder, was er geen ruimte meer voor een lange mast, verder wilde Rudolf niet meer een ladder gebruiken. Een kantelmast zou de oplossing zijn maar dan zou het bovendeel van de antenne in de tuin van de achterburen terecht komen en dat was ook niet de bedoeling. Een collega suggereerde om de mast tegen de houten bovenbouw aan te zetten en dan met een lier de mast te laten zakken tot op het dak van de eerste verdieping. Harrie, PE1JXI heeft een scharnier voor de mast gelast  zodat de mast nu kan kantelen. Rudolf heeft bovenin de mast een gunndiode voor de 3cm zender, daaronder een 60cm schotel voor de ontvangst. Daar weer onder een zelfbouw schotel van 125m met een duoband straler en tenslotte twee beams voor 70cm en 2m/70cm. Bij de september ATV contest raakte de LNB defect, verder is het vermogen van de 13 cm zender te weinig en ook moet ert voor 70cm een flinke eindtrap bij komen. Dus Rudolf heeft nog wat te doen!

Bij Nieuwe apparatuur tenslotte de beschrijving van de AnyTone dualband DMR portofoon zoals die in QST van november is besproken. Deze portofoon is compatibel met DMR Tier I en Tier II, analoge FM wordt eveneens ondersteund. Het zendvermogen is fors, 7W maximaal, maar kan in vier stappen tot 1W worden gereduceerd. Het kleurendisplay toont een grote hoeveelheid informatie zoals kanaalnummer, zone, tijdslot, datum en tijd. Omdat er twee VFO;s beschikbaar zijn kun je kiezen voor enkelkanaals en dubbelkanaals display. Er zijn 4000 geheugenkanalen beschikbaar en er kunnen tot 150000 digitale contacten worden opgeslagen. Via de Customer Programming Software kan de portofoon van de nieuwste firmware worden voorzien en kun je diverse instellingen voor o.a. repeaters in de portofoon schrijven. De portofoon heeft een ingebouwde gps-ontvanger waarmee APRS packets kunnen worden uitgezonden.

Bij Commissiezaken noemt Dick PA4VHF een aantal zaken waar we als commissie mee te maken krijgen, zoals repeaters, de Algemene Verordening Gegevensbescherming, en de toenemende vraag naar frequentieruimte op de hogere banden. In het kader van “Kennismaken met VHF en hoger” gaat Dick in op de specifieke eigenschappen van de 6m band, de 4m band en de 2m band. Verder besteedt hij aandacht aan antennes voor die banden en aan coaxkabel en connectoren, geschikt voor die banden.

Bij Amateursatellieten blijkt een satelliet “ontdekt” te zijn. Het gaat hier om een Chinese satelliet waarvan gedacht werd dat deze defect was, maar hij is wel degelijk actief maar op een afwijkende frequentie. Verder een aankondiging van een paar satellieten die veel verder de ruimte in worden geschoten: twee microsats moeten in een baan om de maan komen en een relaissatelliet wordt “geparkeerd” in het zgn. Lagrangepunt L2 van het aarde-maan systeem.

Bij ATV vervolgt Renny PE1ASH zijn ontdekkingsreis op 47 GHz. In de vorige aflevering hadden we het verhaal met de varactordiodes, nu ging het over het maken van een Local Oscillator signaal op 45,9 GHz, om met een 1100 MHz (23 cm) zendertje op 47 GHz uit te komen. Dat viel nog niet mee, de eerste aanpak met een LO van 11,475 GHz en twee maal verdubbelen mengde niet goed met het 1100 MHz signaal. Nu ging Renny met een meetzender die tot 14 GHz gaat aan de slag. Deze meetzender laat zich moduleren. Eerst de meetzender op 11,75 GHz gezet en dit signaal weer verdubbeld. Toen moest dat signaal weer versterkt worden en dat werd toegevoerd aan een LNB ontvanger. Na montage van een verviervoudiger p de LNB en het toevoeren van een 3600 MHz signaal uit een andere meetzender kon Renny zijn eigen signaal nu zien, maar was het beeld nog te donker door te weinig zwaai. Er werd weer voor een andere aanpak besloten, nu met een mixer die aan de ene kant met 9,3 GHz wordt gevoed en aan de andere kant met een 13 cm (2400MHz) signaal.
Alleen was de LO van 9,3 GHz te sterk aanwezig in het uitgangssignaal dus moest er gefilterd en versterkt worden. Uiteindelijk is het gelukt om op vrijdag de 13e april het signaal van John PA7JB te ontvangen in de huiskamer opstelling.

Bij Andere tijdschriften de beschrijving van een Oblong-antenne voor de 4m en 6m banden. Deze antenne, een ontwerp van Martin DK7ZB bestaat uit twee draadraam antennes die parallel gevoed worden. De vorm van de draadramen, rechtop staande rechthoeken, wordt met de Engelse term oblong aangeduid. De antenne heeft in het voedingspunt een impedantie van 50 Ω. Doordat de draadramen niet vierkant, maar rechthoekig zijn is de stralende horizontale tak van het draadraam gereduceerd van 0,25 λ naar 0,18 λ maar wordt door het vergroten van de afstand tussen de horizontale delen de versterking groter. Dat gaat dan wel weer ten koste van de bandbreedte.
Martin heeft een versie van deze antenne opgebouwd door gebruik te maken van bamboe stokken als uithouders. Het buitenste raam (voor 6m) wordt opgehangen aan één punt en de onderste straler loopt parallel aan de bamboe stok. Het binnenste raam (voor 4m) heeft juist aan de bovenkant een rechte straler en eindigt in de onderkant in een punt. Martin besteedt veel aandacht aan de volgorde van afregelen.
In het gebruik blijkt deze antenne met (vanzelfsprekend) een tweezijdig richtingsdiagram een openingshoek van ongeveer 87⁰ te hebben, maar ook nog redelijk geschikt te zijn als rondom gevoelige antenne omdat de voor-zij verhouding niet zo sterk is als bij een dipool.

Bij Commissiezaken neem Dick van der Knaap PA4VHF het stokje over van Chris van der Berg PA3CRX als voorzitter van de commissie. Dick geeft in zijn inleiding aan dat we als VHF-en-hoger commissie ons wat meer willen gaan richten op de “starters” op onze banden.
Onder het kopje “Kennismaken met VHF en hoger” maakt Dick duidelijk dat deze banden niet alleen voor techneuten of zelfbouwers zijn, maar dat je ook met kant-en-klare apparatuur kunt ontdekken hoe verrassend deze banden kunnen zijn. Zo is de 50MHz band vaak ingebouwd in moderne HF transceivers en heb je alleen maar een antenne nodig. Met een simpele dipool kun je al uit de voeten maar er zijn op Internet allerlei voorbeelden van zelfbouw yagi’s te vinden.
Vooral met de zomermaanden in aantocht zijn op de 6m band vaak Europese stations te werken via sporadische E-reflectie. Dick noemt een aantal populaire 6m frequenties waar activiteit te vinden is en ook worden 6m bakens genoemd. Daarnaast zijn er de websites waar aanvullende en actuele informatie te vinden is.

Bij ATV vertelt Renny PE1ASH hoe hij op 47 GHz samen met John PA7JB gepoogd had om hun zenders en ontvangers op dezelfde frequentie te krijgen maar dat ging erg moeizaam. Daarom besloot Renny tot een andere aanpak en een zender te bouwen volgens een nieuw concept. Bij DB6NT werd een printje besteld en bij DL2AM een gefreesd kastje. Die leverde ook varactordiodes waarvan er een paar werden besteld. Het idee is om het printje in het kastje te lijmen waarbij dan een signaal van 23,5GHz aan de ingang wordt gelegd en de diode die frequentie verdubbelt.
Toen de bestelling eenmaal binnen was bleken het printje en het kastje al klein te zijn, maar de varactordiodes waren nagenoeg onzichtbaar. Ongeveer ter grootte van een zoutkorreltje. Met veel geduld werd een diode uit de verpakking gehaald en daarbij moet je wel je adem inhouden, anders blaas je hem zo weg!
Met een injectienaald werd wat zilverlijm op de printsporen aangebracht op de plek waar de diode moet komen en met een kaasprikkertje met wat spuug er op werd de diode op de lijm geplaatst. Na het bakken van het printje op een kookplaatje bleek dat de diode goed werkte en zo’n 4 mW leverde. Eigenlijk is dat alweer te veel, want de eindtrap van Renny mag maximaal zo’n 0,3 mW hebben. Dat werd opgelost door de 100 mW die wordt aangeboden aan de verdubbelaar te reduceren met een 10 dB verzwakker. Daarna bleef er nog 0,3 mW op 47 GHz over en dat was voldoende voor de eindtrap. Er moeten nog wat metingen verricht worden maar het streven is om in de junicontest een tweewegverbinding op 47 GHz te maken.

Wim PE1EZU beschrijft hoe de BIGgen groep (Breukelse Interesse Groep) steeds bezig is met experimenteren met apparatuur en antennes. Nu werd het tijd om een 70 cm ontvanger, gebaseerd op een RTL-dongle, eens wat nieuw leven in te blazen. Deze ontvanger werd als back-up ontvanger gebruikt en deze levert alleen zwart-wit plaatjes en de synchronisatie werkte niet goed. Maar voor het ontcijferen van de viercijfercode was het goed genoeg en de gevoeligheid was prima.
Maar toch hadden we het idee dat het beter kon. Op een Chinese website werd een 8 MHz breed bandfilter met SMA in- en uitgang gevonden waarmee signalen buiten de band onderdrukt worden. Toen moest er nog een voorversterker komen om de verliezen van het filter te compenseren en ook daarvan werden er twee verschillende in China besteld. Nadat het materiaal binnen was werd er getest. De ene voorversterker versterkte te veel, maar de andere deed het prima met 18 dB versterking. Met een regelbare voedingsspanning van 5V kan de versterking nog geregeld worden. Bij de laatste contest werd de nieuwe opzet gebruikt tot volle tevredenheid.

De uitslag van het ATV activiteitsweekend van maart is bekend. 23 deelnemers stuurden 24 logs in, er was dus één station wat vanaf twee locators actief is geweest. Enkele stations hadden hun antennes moeten aanpassen als gevolg van de januaristormen, een station moest zelfs uitwijken naar een andere locatie waar alleen ontvangst mogelijk was. Maar dat bleek wel een goede locatie te zijn!
Vier stations zijn op 47GHz actief geweest, verder waren de 23cm en 13cm banden populair. In het overzicht staan de beste drie scores per band gegroepeerd, de algemene winnaar van deze maart contest is PA3CGG.

Onder het kopje “Maart ATV-weekeinde: soapbox” lezen we de belevenissen van diverse stations tijdens de contest. Zo had Renny PE1ASH wat last van een klein stuurzendertje voor het 47GHz experiment te hebben, waarvan een mengsignaal doorlekte de shack in. Zondagmiddag aan het eind van de rit werd er nogmaals geprobeerd een 47GHz verbinding te maken met John PA7JB van de groep PE1EZU. Uiteindelijk lukte het John de LO wat lager af te stellen en toen zagen ze het signaal van Renny in Breukelen. Ze bleken eerst nog op een flank te kijken maar na enige verstemming van de achterzetontvanger konden de cijfers gelezen worden. Feest in Breukelen!
Lex PE1CVJ had veel plezier van zijn nieuwe antenne installatie.. Bij PE1OLR waren er een paar haperingen: de 70cm stuurzender stopt met zenden na korte tijd te hebben aangestaan en op 13cm zat er letterlijk een kink in de kabel.
Evert PE1MPZ was wegens stormschade uitgeweken naar een bergje in de buurt van Rotterdam. Daar was alleen ontvangst mogelijk. Misschien een volgende keer daar voor een deel /P te gaan en voor een deel vanuit huis. Rudolf PE1EBM moest concluderen dat het zonder buitenantenne eigenlijk niet gaat. Jack PA0BOJ kon via vliegtuigscatter een verbinding maken met Hans PE1CKK. Harry PA1AS ziet in Zuid Limburg maar weinig ATV stations als er geen condities zijn.
Rob PE1ITR was op 70 cm en op 13 cm actief. Door zich te beperken tot smalband ATV door gebruik te maken van een videofilter kon hij ook op 436MHz zenden, iets verder weg van de stoorsignalen. De tegenstations hadden de keuze tussen 434 of 436 MHz. Op 13 cm moest Rob verkassen naar een hoog punt dicht bij zijn huis, maar daar moest het station per rugzak naar toe gesleept worden.
Chris PA3CRX deed vanaf twee locaties mee. Zaterdag vanuit huis en zondag vanaf een recreatiestrandje bij de Wijde Blik waar hij steun kreeg van Hans PE1CKK, die met de porto iets verderop ging staan omdat de TFT monitor de ontvangst van de porto verstoorde.
Peter PA1RHQ draaide de contest weer uit Maarssen omdat bij Martin PA9DX de 40m dipool door de storm kapot was gewaaid en de rotor daardoor niet kon draaien. De uitlezing van de rotor bij Peter klopte niet, zodat Peter de rotorklok met een losse potmeter voor de gek moest houden.  Op zaterdagavond begaf de 10GHz PA bovenin de mast het en op zondagmorgen liet de 2m beam het afweten.
Kees PE1APH had last van boomtoppen in zijn signaalpad omdat de antennes nu lager staan na de storm. Trevor PA2TG kon na geruime tijd weer meedoen maar moest nog snel een beschadigde coaxkabel vervangen. En Jean PA3DLJ had net als PA1AS in Limburg weinig tegenstations.

Bij zelfbouw laat Rob PE1RWE zien hoe hij een VFO van 54 MHz tot 13,6 GHz heeft gebouwd. Basis is een ADF5355 module dat tot 13,6 GHz gaat. Dat is interessant om daarmee een 10GHz generator gebouwd kan worden. Toen het module binnen was heeft Rob bij F1CJN een geschikte aansturing gevonden op basis van een Arduino Uno met een LCD schermpje. De module heeft twee differentiaal uitgangen voor 54-6800 MHz en een uitgang voor 6,8 tot 13,6 GHz. Ook bevat het module twee referentie differentiaalingangen om bijv. een 10 MHz gps standaard op aan te sluiten in plaats van het ingebouwde 25 MHz kristal. Met twee waterleidingdopjes van 15mm heeft Rob een 10GHz filter gebouwd om het signaal wat schoner te maken.

Koert PA1KW beschrijft een ATV rotor interface om zijn G5500 rotor voor azimut en elevatie aan te sturen, ter vervanging van de bestaande FUNKBOX interface. De software is geschreven in C# onder Visual Studio en draait onder Windows 10. Maar eerst moest worden uitgezocht welke commando’s de rotor nodig heeft. Hiertoe is de communicatie met de bestaande FUNKBOX interface bekeken en die blijkt voortdurend de stand van de antenne door te geven. Koert heeft de software uitgebreid met een database waarin stations, ATV repeaters en bakens zijn opgeslagen. Door bijv. een repeater te selecteren en op het icoontje met de paraboolantenne te klikken draait de antenne automatisch in de juiste richting. De database is via Internet bereikbaar. Inmiddels heeft Koert uitgezocht dat een WinRotor interface ook gebouwd kan worden op basis van een Arduino Nano.

Bij Nieuwe Apparatuur tenslotte een beschrijving van de Yaesu FT-70F portofoon. Dit is een dual-band portofoon voor 2m en 70cm. Hij ondersteunt zowel FM als Digitale communicatie volgens het C4FM System Fusion protocol. De ontvanger loopt van 108 tot 137 MHz in AM en van 137 tot 580 MHz in FM. De portofoon wordt geleverd met usb-kabel waarmee de porto geprogrammeerd kan worden. Software staat op de Yaesu website. In het gebruik geeft de porto duidelijk aan hoe de portofoon is geconfigureerd: analoge ontvangst, digitale ontvangst, zenden, verkeerde configuratie van toonsquelch mode en System Fusion groeps communicatiemodes. De zendmode kan automatisch geselecteerd worden, standaard is dat die mode gebruikt wordt waarin de laatste keer ontvangen is.
De porto biedt geen ontvangst van de FM omroepband maar wel van de AM luchtvaartband. De porto kan 5W, 2W of 0,5W leveren.