Overzicht VHF en hoger rubriek Electron januari 2018

Bij Commissiezaken wordt er wat teruggeblikt op het afgelopen jaar en wordt vooruit geblikt op het komende jaar. Wederom wordt benadrukt dat de VERON er vóór de leden is maar ook dóór de leden kan bestaan. En een oproep om de vacatures bij de commissie in te vullen.

Bij Contesten wordt vermeld dat er naar de mogelijkheid gekeken wordt om de afdelingscompetitie uit te breiden met VHF-en hoger contestpunten. Ook wordt aandacht besteed aan de diverse activiteitsavonden die op de diverse banden in nagenoeg heel Europa plaats vinden. Tijdens deze activiteitsavonden kun je desgewenst ook deelnemen aan de Dutch Activity Contest. In het komende jaar worden de regels vereenvoudigd en digitale modes kunnen nu ook gebruikt worden.

Bij amateursatellieten aandacht voor de gelanceerde Fox-1B/RadFXSat CubeSat die is meegelift met de NOAA-20 weersatelliet. De satelliet is inmiddels operationeel en heeft Oscar nummer AO-91 gekregen. De satelliet heeft een FM relais aan boord waar bij de uplink een subtoon van 67 Hz nodig is. In de downlink wordt telemetrie meegezonden als subaudio van ongeveer 200 Hz.
Ook aandacht voor de helaas mislukte lancering van de eerste Duitse D-STAR satelliet. Het betrof hier een 3 eenheden grote CubeSat die is uitgerust met vier D-STAR modules. Twee daarvan zijn voor telemetrie en besturing doeleinden. De andere twee waren bedoeld voor amateurtoepassingen. Beide werken op dezelfde frequentie maar slechts één is ingeschakeld. Mocht die uitvallen dan wordt overgeschakeld op de andere. Na de mislukte lancering is men voortvarend begonnen aan een nieuwe CubeSat op basis van de reserve satelliet die voorhanden was.

Bij Weak Signals de melding van een nieuw 23 cm troporecord tussen M0VRL (IO70PO) en EA8AVI (IL28FC) in SSB over 2662 km. Dat was op 14 juli.
Jan PA0PLY maakte op 4 en 5 nov. twintig EME verbindingen op 23 cm en vier op 70 cm. Zijn parabool, eentje van 3 m diameter, is opvallend beschilderd, zoals op de foto duidelijk te zien is.

In deze rubriek gaat Chris, PA3CRX uitvoerig in op Meteorscatter (MS). Om te beginnen worden de diverse meteorietenzwermen of -regens genoemd, die op voorspelbare tijden optreden. Bekende regens zijn de Geminiden in december en de Perseïden in augustus.  Maar ook buiten deze “regenperiodes” zijn er altijd wel meteorieten die op willekeurige tijdstippen onze dampkring binnendringen en daar een ionisatiespoor veroorzaken. Onze radiosignalen reflecteren tegen deze ionisatiesporen. Zo’n reflectie is van korte duur, om een verbinding tot stand te brengen zijn er opeenvolgende reflecties nodig. De typen reflecties kunnen worden ingedeeld in pings en bursts. Vooral de 6m en 4m banden lenen zich voor deze communicatie.
De communicatie was in de beginperiode met CW signalen, die versneld werd verzonden en bij ontvangst weer vertraagd afgespeeld moest worden. Maar nu hebben we Internet en digitale modes zoals die werden geïntroduceerd met de WSJT programma’s van Joe Taylor K1JT. Op basis daarvan zijn weer nieuwere modes ontwikkeld zoals MSK144 en FSK441. De software is te downloaden.
Om te kijken of je apparatuur werkt is het prettig over een baken te kunnen beschikken en de Graves radar in Frankrijk leent zich daar goed voor. Deze zendt uit vlak onder de 2m band.
Om te onderzoeken welke mode geschikter is voor MS heeft Rob, PE1ITR de twee modes MSK144 en FSK441 met elkaar vergeleken.

Het leven van een parabool, in deze geschiedenis in drie delen wordt de levensloop van een grote 6m parabool beschreven. In het eerste deel vertelt Jan PA0JVK hoe bij een bezoek aan de radiotelescoop in Dwingeloo de herinneringen aan zijn zelfbouw parabool weer boven kwamen. Jan wilde ook aan moonbounce gaan doen en dus moest er een mast en een parabool van ongeveer 6m komen. Een bouwvergunning was snel geregeld, een mast moest zelf gemaakt worden. Een flink gat in de grond voor de voet van de mast en daarna de betonnen fundering. De mast werd draaibaar opgesteld op een zwaar kogellager met tandheugel. Voor de parabool werden uit een plaat aluminium met de decoupeerzaag 36 ribben gezaagd. Deze werden op een buis van 50 cm diameter gemonteerd. Verder waren bekabeling en relaiskasten nodig en niet te vergeten een ruisarme ontvanger.
Al met al is Jan aan een krachtige zender voor 23 cm niet meer toegekomen. Toen er verhuisd moest worden werd de schotel in Electron aangeboden. Een groep zendamateurs uit Alkmaar nam de parabool over.
In het tweede deel vertelt Hans PH0V hoe de contestgroep PI4ALK een aantal malen per jaar mee deed op de VHF/UHF/SHF banden. Op een bepaald moment werd EME een nieuwe uitdaging en in die tijd was een grote antenne installatie nodig om succes te kunnen hebben. Met een aantal amateurs van de contestgroep werd met een VW busje een deel van de parabool afgehaald bij PA0JVK, maar een aantal grote delen pasten niet in het busje. Die werden later opgehaald met een grote vrachtwagen. Uiteindelijk is de parabool opgebouwd op het terrein van een kwekerij in de buurt van Schiphol, waar hij een aantal malen in gebruik is geweest.
Op een bepaald moment werd de kwekerij verkocht en moest de parabool weer weg. Alles werd afgebroken, de spullen verhuisden naar een amateur in Limburg die hem uiteindelijk toch niet heeft opgebouwd.
In het derde deel vertelt Hans PA0EHG dat de parabool vanuit Limburg eerst naar de omgeving van Frankfurt is gegaan en later heeft Hans hem daar opgehaald om hem te gaan gebruiken. Toen hoorde hij dat de schotel erg slap was en onder zijn eigen gewicht vervormde. Hans is toen begonnen met verstevigingen aan te brengen maar een geplande verhuizing naar DL maakte daar een eind aan. De schotel is toen naar DL2SH gegaan maar die heeft hem ook niet opgebouwd. Dus of er nog een vierde deel komt is de vraag!

Bij ATV lezen we over groot onderhoud aan de antennemast van Renny, PE1ASH. Die mast staat alweer vier jaar en er is nogal wat bij gekomen de laatste tijd. Bij de eerste stormen dit jaar bleek de linkschotel voor 13 cm te bewegen in de wind. Ook was er bij regen geen beeld meer dus moest Renny maar weer eens naar boven klimmen. Er was een las losgescheurd, Renny heeft de hele schotel gedemonteerd en naar beneden laten zakken.
Renny heeft indertijd een rotorwagen gebouwd om de diverse schotels op en neer te kunnen lieren. Maar langzamerhand werd die steeds zwaarder belast en Renny had de staalkabel waarmee de rotorwagen gelierd werd al door een dikker exemplaar vervangen. Maar toch had Renny angstdromen van brekende kabels en heeft nu maar echte hijskabels gemonteerd. Ook de lier is verbouwd en breder gemaakt zodat er minder lagen hijskabel op komen. Van het een komt het ander en ook de grote schotel was aan onderhoud toe, het gegalvaniseerde gaas was al bruin aan het worden, dat is nu wit geschilderd. Ook de belichter is gereviseerd. Zo’n dikke antenne installatie is fijn maar vraagt bij tijd en wijle onderhoud. Maar dat vindt Renny een luxe probleem.

Bij Zelfbouw een paar zaken die op de Dag voor de RadioAmateur te zien waren, zoals een azimut-elevatie rotor bij de werkgroep Kunstmanen die met behulp ban een 3D printer is gemaakt. Ideaal voor bijv. een schoolproject om met minimale investering satellieten te kunnen volgen.
De afdeling Doetinchem presenteerde een aantal zelfbouwprojecten, zoals een ATV zend-ontvanger, zenden op 23 cm en ontvangen op 23, 13, 6 en 3 cm. Ook een SWR/vermogensmeter en een 70cm portofoon waren van de partij. PA0RWE toonde zijn zelfbouw ringbelichter voor paraboolantennes voor 23, 13, 9, 6 en 3 cm.

Bij Andere Tijdschriften uit QST de beschrijving van een goedkoop te bouwen Arduino UHF CW baken. De auteur legt uit hoe hij met een standaard HF module en een standaard Arduino een CW baken heeft gebouwd wat ook ondersteuning biedt voor Feld-Hell, RTTY en digitale packet modes. Zeer geschikt voor ballonexperimenten omdat het nauwelijks iets weegt. De zendermodule kan worden afgestemd tussen 240 en 930 MHz in stappen van 61 Hz. De zendermodule kan maximaal 20dBm leveren, maar voor deze toepassing wordt een instelling op -3dBm aangeraden om het stroomverbruik laag te houden. De software is beschikbaar op de QST in-depth pagina die bij dit project hoort.
Eveneens in QST de bespreking van de Tytera MD-380 analoge en DMR portofoon. Dit is een simpele portofoon, leverbaar voor 2m of 70 cm met een zendvermogen van 1W of 5W. De porto is uitgerust met een full colour display wat ook in zonlicht nog goed leesbaar is. Deze portofoon heeft geen VFO, hij moet geprogrammeerd worden. Hierbij is de meegeleverde kabel essentieel, de software kan van de TYT-website gedownload worden. Handiger is het om een codeplug te gebruiken waarin alle DMR repeaters voor bijv. een land of regio zijn vastgelegd.
Tenslotte de beschrijving van de Yaesu FT-65R dualband portofoon. Bij ons is deze als FT-65E leverbaar. De ontvanger loopt van 136 tot 174 MHz en van 400 tot 480 MHz in FM en data en an 65 tot 108 MHz in Wide FM. De zender gaat van 144 tot 148 MHz en van 430 tot 450 MHz in FM en data. De portofoon heeft een solide behuizing en is IP54-gecertificeerd, stof- en spatwaterbestendig.
Een oranje drukknop op de bovenkant schakelt een witte led aan de voorkant in. Op de voorkant zitten 18 druktoetsen. Vier daarvan zijn sneltoetsen die we zelf aan een bepaalde functie kunnen toekennen. Er zijn tweehonderd geheugenkanalen beschikbaar waarin instellingen als repeater offset, CTCSS toon e.d. worden vastgelegd. Aan de geheugenkanalen kunnen, zoals gebruikelijk,  namen worden toegekend.